Θουκυδίδης, Ιστορίαι. Η υπόθεση έργου
Το βιβλίο χωρίζεται σε Η΄ βιβλία, πιθανόν από την Αλεξανδρινή εποχή. Περιλαμβάνει τα γεγονότα από το 431 π.Χ. έως το 411 π.Χ. Το έργο του σταματά απότομα, πιθανόν λόγω του αιφνίδιου θανάτου του.
Βιβλίο Α΄.
Η ιστορία της Ελλάδας πριν από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Σκέψεις του συγγραφέα για την ιστορία και το έργο του ιστορικού. Η μέθοδος της ιστορικής του συγγραφής. Η έκθεση των Κερκυραϊκών και οι άμεσες αιτίες του πολέμου.
Βιβλία Β΄ - Ε΄.
Εξιστορούνται τα πολεμικά γεγονότα, κατά θέρη και χειμώνας, από το 431 π.Χ. έως το 421 π.Χ. (Νικίειος Ειρήνη). Τα πιο αξιοσημείωτα σημεία από αυτά τα βιβλία είναι:
Στο Β΄ βιβλίο ο επιτάφιος που εκφωνήθηκε από τον Περικλή, ο λιμός της Αθήνας και ο θάνατος του Περικλή.
Στο Γ΄ βιβλίο η άλωση των Πλαταιών από τους Σπαρτιάτες, οι σφαγές της Μυτιλήνης και της Κερκύρας και οι πολύ καίριες και με γνώση ψυχολογίας παρατηρήσεις του συγγραφέα για την κατάπτωση των ηθικών αξιών από τους εμπολέμους λόγω της παρατεταμένης διάρκειας του πολέμου.
Στο Δ΄ βιβλίο οι επιτυχίες των Αθηναίων στη Σφακτηρία και τα Κύθηρα (το 425 και 424 π.Χ.) και το κατόρθωμα των Βοιωτών στο Δήλιο.
Στο Ε΄ βιβλίο ο θάνατος του Βρασίδα και του Κλέωνα στην Αμφίπολη και τα γεγονότα από τη Νικίειο Ειρήνη (421 π.Χ) μέχρι τις προετοιμασίες της Σικελικής εκστρατείας (415 π.Χ.).
Βιβλία ΣΤ΄ και Ζ΄.
Η εκστρατεία στη Σικελία. Η καταστροφή του αθηναϊκού στόλου και στρατού.
Βιβλίο Η΄.
Οι συνέπειες της καταστροφής στη Σικελία. Η κυβέρνηση των 400 και η πτώση τους.
Το έργο του το έγραψε με τη φιλοδοξία να γίνει: «κτῆμά τε ἐς αἰεὶ μᾶλλον ἢ ἀγώνισμα ἐς τὸ παραχρῆμα ἀκούειν ξύγκειται».
