Λουκιανός, Περί του ενυπνίου, ήτοι βίος Λουκιανού. Η υπόθεση του έργου
Το έργο του Λουκιανού Περί του ενυπνίου είναι αυτοβιογραφικό. Ο συγγραφέας, όταν έφτασε σε ηλικία, κατά την οποία έπρεπε να μάθει ένα βιοποριστικό επάγγελμα, μετά από συζήτηση με τους γονείς του, στρέφεται στην Ερμογλυφική, δηλαδή την τέχνη του λιθοξόου. Τίθεται υπό την εποπτεία του θείου του από την πλευρά της μητέρας του, αλλά αποτυγχάνει να την μάθει και έτσι την εγκαταλείπει. Η μητέρα του τον δικαιολογεί και επιρρίπτει την ευθύνη της εγκατάλειψης αυτής της τέχνης στον αδελφό της για υπερβολική σκληρότητα, που επέδειξε στον μαθητευόμενο.
Μετά από αυτά ο Λουκιανός αφηγείται ένα όνειρο, που σχετίζεται με την επιλογή του μελλοντικού επαγγέλματός του. Εμφανίζονται, λοιπόν, στο όνειρό του δύο γυναίκες, οι οποίες ερίζουν για το ποιο επάγγελμα πρέπει να επιλέξει ο νεαρός. Η μία είναι η Ερμογλυφική, η οποία παρουσιάζει τα αγαθά που θα έχει ο Λουκιανός, εάν την ακολουθήσει. Θα αποκτήσει και αυτός τη δόξα που είχαν όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες της γλυπτικής.
Η άλλη γυναίκα είναι η Παιδεία, η οποία αντικρούει τα επιχειρήματα της Ερμογλυφικής και παρουσιάζει στον νέο τα δικά της αγαθά που είναι πνευματικά και θεία. Θα τύχει αληθινής δόξας σε κάθε χρόνο και τόπο και αναφέρει ονόματα σοφών και ενδόξων λογίων.
Μόλις είπε αυτά η Παιδεία, ο νέος ρίχτηκε στην αγκαλιά της και η Ερμογλυφική έπαθε νευρικό κλονισμό και έμεινε ακίνητη σαν την απολιθωμένη Νιόβη. Μετά από αυτά η Παιδεία παραλαμβάνει τον νέο σε ένα φτερωτό άλογο και τον γυρίζει σε όλη την οικουμένη υπό τις επευφημίες των ανθρώπων που τους βλέπουν από κάτω. Στη συνέχεια παραδίδει τον νέο στους γονείς του.
Μετά την αφήγηση κάποιοι ψέγουν το όνειρο ως έωλο, μακρό και στερούμενο χάριτος. Ο Λουκιανός όμως τους αντικρούει λέγοντας ότι το όνειρο έχει ως στόχο να παρακινήσει τους νέους, και ιδιαίτερα τους πιο άπορους, στην προτίμηση της Παιδείας, οι οποίοι διά μέσου αυτής θα γίνουν ενδοξότεροι από τους απαίδευτους λιθοξόους.
Σημείωση: Αδίδακτο κείμενο από τον Λουκιανό τέθηκε το 2005 στο Ημερήσιο και Εσπερινό Λύκειο και ως εκ τούτου γράφεται αυτή η υπόθεση του έργου. Κανονικά στο αδίδακτο δεν περιέχονται τα έργα του Λουκιανού.
