Ο λόγος είναι παραινετικός ή συμβουλευτικός. Γράφτηκε μεταξύ του χρονικού διαστήματος 372 - 365 π.Χ. Στόχος του Ισοκράτη είναι να παρουσιάσει την εικόνα μίας ιδανικής μοναρχίας, παρουσιάζοντας τον Νικοκλή να εκφωνεί τον λόγο του προς τους «τῶν ὑπηκόων τιμιωτάτους» αλλά και στους συμμάχους κατά την ανάρρησή του στον θρόνο, για να υποδείξει «ἃ δεῖ ποιεῖν τοὺς ἀρχομένους».
Ο Νικοκλής∗ προσπαθεί να αποδείξει ότι η μοναρχία αποτελεί το καλύτερο είδος διακυβέρνησης και ότι ο ίδιος λόγω των προγόνων του, αλλά και λόγω των επιδόσεών του είναι επάξια βασιλιάς της Σαλαμίνας, καταλήγοντας σε έναν κατάλογο βασιλικών διαταγμάτων προς τους πολίτες. Με άλλα λόγια είναι μια πραγματεία του Ισοκράτη περί βασιλείας.
Διάρθρωση του λόγου
Α. Προοίμιο (§§ 1-9)
Στο προοίμιο ο Ισοκράτης στρέφεται εναντίον εκείνων που κατηγορούν τη δύναμη του ρητορικού λόγου.
Β. Πρόθεσις (§§ 10-13)
Γ. Κυρίως μέρος
1ο μέρος: Σύγκριση πολιτευμάτων - Έπαινος μοναρχικού πολιτεύματος (§§ 14-26)
2ο μέρος: Νομιμότητα εξουσίας (§§ 27-29), Δικαιοσύνη και Σωφροσύνη (§§ 30-42), Δικαιοσύνη και Σωφροσύνη ως αποκλειστικές αρετές των καλῶν κἀγαθῶν (§§ 43-47)
3ο μέρος: Παραινέσεις προς τους πολίτες (§§ 48-62)
Δ. Επίλογος (§§ 63-64)
Στον επίλογο δίνεται η υπόσχεση για ευημερία, εάν οι πολίτες υπακούσουν και εκτελέσουν τα βασιλικά διατάγματα.
∗ Ο Νικοκλής ήταν δευτερότοκος γιος του Ευαγόρα Α΄ και κυβέρνησε από το 374 ως το 361 π.Χ. Ανήλθε στον θρόνο της Σαλαμίνας μετά τη δολοφονία του πατέρα του και του μεγαλύτερου αδελφού του Πνυταγόρα. Το δικαίωμα στον θρόνο αμφισβητήθηκε από τους Σαλαμίνιους, γιατί ο πρωτότοκος Πνυταγόρας είχε γιο και αυτός έπρεπε να γίνει βασιλιάς.
