Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Α΄ (Φιλιππικός Α΄). Η υπόθεση του λόγου
«Οι τέσσερις φιλιππικοί λόγοι του Δημοσθένη απαγγέλθηκαν με προφανή σκοπό να συνεγείρουν τους Έλληνες εναντίον του Φιλίππου. Ο πρώτος Φιλιππικός γράφηκε το 351 π.Χ. (κατ’ άλλους το 349), ο δεύτερος το 344, ο τρίτος το 341 π.Χ. Του τετάρτου αμφισβητείται η γνησιότητα και θεωρείται κακότεχνη συρραφή δημοσθενείων αποσπασμάτων. Από τους 4 Φιλιππικούς ο τρίτος θεωρείται ο καλύτερος, «η μεγίστη των κατά Φιλίππου δημηγοριών», όπως έγραψε ο Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς»1.
Ο πρώτος λόγος «Κατά Φιλίππου» εκφωνήθηκε πιθανότατα το 349 π.Χ. και είναι συμβουλευτικός.
Ο Φίλιππος πολιορκούσε το Ηραίο τείχος στα βόρεια της Προποντίδας με σκοπό να αποκτήσει τον έλεγχο της Θράκης και των Στενών του Ελλησπόντου, ώστε να αποκόψει τους Αθηναίους από τι κύριες πηγές ανεφοδιασμού. «Η πολιορκία αυτή και ο έλεγχος των ζωτικής σημασίας για τις αθηναϊκές εισαγωγές Στενών φαίνεται ότι σήμανε συναγερμό στην Αθήνα. Ο Δημοσθένης επικρίνει τους Αθηναίους για την τακτική που ακολούθησαν έως τώρα»2. Δεν αναλαμβάνουν οι ίδιοι την πρωτοβουλία των επιχειρήσεων, αλλά οι κινήσεις τους καθορίζονται από τις κινήσεις του Φιλίππου σαν να ήταν αυτός ο στρατηγός τους.
«Δεν θεωρεί όμως την υπόθεση χαμένη, αν αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος. Προτείνει να συγκροτηθούν -με τη συμμετοχή τουλάχιστον κατά 1/4 και Αθηναίων πολιτών- δύο στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα παρενοχλούν τον Φίλιππο στην ξηρά και θα του επιτίθενται στη χώρα του με ναυτική δύναμη, ώστε να του αφαιρέσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Καταθέτει επίσης εισήγηση για την εξασφάλιση χρημάτων»3.
1. Λήμμα Δημοσθένης στη Βικιπαίδεια
2. Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου Α΄, Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, Θ. Κ. Στεφανόπουλου, Στ. Τσιτσιρίδη, Λ. Αντζουλή, Γ. Κριτσέλη, ΚΕΓ.
3. Ibid.
