Δημοσθένης, Κατά Κόνωνος. Η υπόθεση του λόγου
Ο λόγος αυτός εκφωνήθηκε ή το 355 ή το 341. Η χρονολόγηση αυτή πιθανολογείται από στοιχεία του κειμένου.
Ο νεαρός Αθηναίος Αρίστων διώκει με τη διαδικασία της δίκης αἰκείας (μήνυση για κακοποίηση) τον προχωρημένης ηλικίας Κόνωνα. Ο Κόνων είναι αυτός που το 494 π.Χ στη ναυμαχία της Κνίδου νίκησε το σπαρτιατικό ναυτικό και απάλλαξε τις ελληνικές πόλεις των μικρασιατικών παραλίων από τη σπαρτιατική κυριαρχία. Το 393 π.Χ. για τη νίκη του αυτή τιμήθηκε από τους Αθηναίους ως ευεργέτης (ατέλεια λειτουργιών).
Ο Αρίστων δύο χρόνια πριν τη δίκη, κατά την παραμονή του στο Πάνακτο (αθηναϊκό οχυρό στην περιοχή της Βοιωτίας) σε στρατιωτική επιχείρηση των Αθηναίων, προσβλήθηκε από τους γιους του Κόνωνα. Αυτοί σε κατάσταση μέθης εισέβαλαν στη σκηνή του Αρίστωνα και ξυλοκόπησαν τους δούλους του υβρίζοντας και τον ίδιο. Τότε δεν κινήθηκε καμία δίκη εναντίον των εισβολέων, αλλά αργότερα αυτοί συνέχισαν τα ίδια και στην Αθήνα. «Ένα βράδυ, ενώ περπατούσε με κάποιο φίλο του στην αγορά, συναντήθηκε τυχαία με τον ένα γιο του Κόνωνα, δέχθηκε λίγο αργότερα επίθεση από τον Κόνωνα, τον γιο του και την παρέα τους και κακοποιήθηκε βάναυσα. Έτσι αναγκάστηκε να προσφύγει στη δικαιοσύνη»1.
1. 1. Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, Θ. Κ. Στεφανόπουλου, Στ. Τσιτσιρίδη, Λ. Αντζουλή, Γ. Κριτσέλη, ΚΕΓ.
